AB’ye Ceviz Fidanı İhracatında Yaşanan Sorunlar Hk.

T.C. Ticaret Bakanlığı’ndan alınan bir yazıda bildirilmiş olduğu üzere, Avrupa Komisyonu tarafından 23.11.2016 tarihinde yayınlanan ve 14 Aralık 2019 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş olan (AB) 2016/2031 sayılı “Bitki Zararlılarına Karşı Koruyucu Önlemler Tüzüğü”ne göre; Birlik bölgesi için kabul edilemez bir seviyede risk teşkil eden bir zararlı organizmanın varlığına ilişkin bir ön değerlendirme esas alınarak "yüksek riskli bitkiler, bitkisel ürünler ve diğer nesneler" tanımlanmıştır. Bu kapsamda AB tarafından (AB) 2018/2019 sayılı yönetmelik ekinde yayınlanan ve risk grubunda olduğu bildirilen 35 bitki türüne ait üretim materyallerinin AB’ye ihracatının 14.11.2019 tarihinden sonra da sürdürülebilir olması için her bir ürün için teknik dosya hazırlanması gerektiği belirtilmektedir.
Alınan yazıda devamla, son dönemde özellikle ceviz fidanının Bulgaristan üzerinden AB’ye ihracatında Bulgaristan Gıda Güvenliği Ajansınca uygulanacak prosedüre ilişkin üretici firmalarca Sofya Ticaret Müşavirliğinden bilgi talebinde bulunulduğu ifade edilmektedir.
Bu kapsamda, anılan Müşavirlik tarafından AB nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliğimiz ile yapılan görüşmede Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesinin (EFSA) halihazırda ceviz, zakkum ve yalancı akasya ile ilgili dosyaların inceleme sürecini tamamladığı, cevizle ilgili raporun 21.06.2021 tarihinde, zakkumla ilgili raporun 03.05.2021 tarihinde, yalancı akasya ile ilgili raporun ise 04.05.2021 tarihinde EFSA sayfasında yayınlandığı, diğer 5 ürüne ilişkin raporların incelenme sürecinin ise devam etmekte olduğu belirtilmiştir.
Konuya ilişkin olarak söz konusu Müşavirlikçe, Bulgaristan Gıda Güvenliği Ajansının katılımıyla 09.11.2021 tarihinde bir toplantı gerçekleştirildiği ifade edilmiştir. Toplantıda bahse konu düzenleme kapsamında Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesinin ülkemizin gerekçe gösterilen hastalıklar bakımından riskli olmadığı ve ülkemizden ceviz, zakkum ve yalancı akasya fidanları ithal edilebileceğine yönelik olumlu raporuna ilişkin bilgi verildiği, ceviz fidanı satış sezonunun Kasım ayı ila Nisan ayları arasında olması münasebetiyle konuya ilişkin değerlendirmelerin istenildiği belirtilmiştir.
Bulgaristan Gıda Güvenliği Ajansı yetkilileri tarafından, Bulgaristan’da dikilen elma, armut, erik ve kiraz fidanlarının çoğunlukla ülkemizden ithal edildiğini, bu kapsamda ithalatçılar tarafından neredeyse her gün kendilerine başvuruda bulunulduğunu ancak halihazırda mezkur düzenleme kapsamında yer alan 35 bitki türüne ait üretim materyallerinin ülkemizden Avrupa Birliği’ne ihracatının mümkün olmadığını, söz konusu raporlar doğrultusunda Avrupa Komisyonunca mezkur Regülasyonda yapılacak değişiklikleri müteakip Türkiye’den Avrupa Birliği’ne ceviz, zakkum ve yalancı akasya fidanı ithal etme yasağının ortadan kalkacağı ifade edilmiştir.